#PODATKI: Zamykanie roku księgowego w spółce z o.o. a estoński CIT

Przełom roku w spółkach kapitałowych wiąże się z obowiązkiem zamknięcia roku księgowego i rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych. W 2020 roku stawki CIT (ang. Corporate Income Tax) wynosiły 19% i 9%. Tę niższą stawkę mogli płacić tzw. mali podatnicy lub podatnicy rozpoczynający działalność.

Od 1 stycznia 2021 roku wchodzą przepisy dotyczące tzw. estońskiego CIT. Jest to umowna nazwa ryczałtowego podatku od dochodów spółek kapitałowych niewielkich rozmiarów. Ustawa o podatku dochodowym poświęca jej cały nowy rozdział 6b od art. 28c do art. 28t.

Będą one mogły być zastosowane dopiero do roku podatkowego 2021. Jednakże już teraz warto zastanowić się nad specyfiką księgowo-podatkową małej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto warto wiedzieć, jakie kryteria należy spełnić, aby móc zastosować zasady estońskiego CIT.

Sprawozdanie finansowe, wynik finansowy a podatek dochodowy

W celu wyjaśnienia zagadnień dotyczących zamykania roku w małej spółce kapitałowej przygotowałem film instruktarzowy na moim kanale Youtube:

Z filmu można zorientować się na czym polega w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością:

• procedura zamykania ksiąg rachunków,
• ustalania jej wyniku finansowego metodą księgową,
• pozaksięgowe ustalania dochodu podatkowego (straty podatkowej) na potrzeby ustalenia podatku dochodowego CIT,
• sporządzanie sprawozdania finansowego obejmującego bilans, rachunek zysków i strat, informację dodatkową oraz sprawozdanie z działalności jednostki,
• przygotowanie dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia zgromadzenia wspólników spółki,
• złożenie dokumentów do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) oraz urzędu skarbowego.

Film ten ma popularyzować spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako optymalną formułę prawno-podatkową do budowania kapitału polskich rodzin oraz tworzenia rodzinnej przedsiębiorczości.

Cel estońskiego CIT, czyli ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych

Zasadniczym celem tej nowej formy opodatkowania małych podatników CIT jest organiczne stymulowanie procesu akumulacji polskiego kapitału. Spółka może zatrzymywać całość wypracowywanego zysku, bez konieczności pomniejszania go o należy podatek dochodowy, o ile pozostanie on w firmie z przeznaczeniem na rozwój i inwestycje. Zatem dopiero wypłacanie zysku w formie dywidendy wspólnikom wiązałoby się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Zamykając księgi rachunkowe za 2020 rok nie mamy możliwości skorzystania z ryczałtu od dochodów spółek kapitałowy. Formalnie rzecz biorąc taka możliwość powstanie wraz z końcem 2021 roku. Jednakże podatnik, które chciałby skorzystać z tej formy opodatkowania musi sprostać łączenie dość rygorystycznym kryterium określonym w ustawie CIT w art. 28j:

Zakres podmiotowy ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych narzuca łączenie szereg kryteriów, który musi spełniać podatnik, aby ubiegać się o opodatkowanie estońskim CIT. Określa je art. 28j ustawy, który warto przytoczyć:

1. Opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) łączne przychody z działalności osiągnięte w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 100 000 000 zł lub wartość średnich przychodów z działalności, obliczona na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego z okresu opodatkowania ryczałtem, nie przekroczyła 100 000 000 zł, przy czym przychody te są liczone z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług;

2) mniej niż 50% przychodów, o których mowa w pkt 1, pochodzi: a) z wierzytelności, b) z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, c) z części odsetkowej raty leasingowej, d) z poręczeń i gwarancji, e) z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, f) ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, g) z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;

3) podatnik: a) zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami ani akcjonariuszami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym, lub b) ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami ani akcjonariuszami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

4) prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami albo akcjonariuszami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

5) nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

6) nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z MSR na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości;

7) złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.

2. W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności:

1) warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, uznaje się za spełnione w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem;

2) warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy roku rozpoczęcia tej działalności i 2 lat podatkowych bezpośrednio po nim następujących, z tym że począwszy od drugiego roku podatkowego podatnik jest obowiązany do corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w tym przepisie.

3. W przypadku podatnika będącego małym podatnikiem, w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem, warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 3:

1) lit. a, uznaje się za spełniony, jeżeli mały podatnik zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 1 osobę w przeliczeniu na pełne etaty, niebędącą udziałowcem ani akcjonariuszem tego podatnika, przez okres wskazany w tym przepisie;

2) lit. b, uznaje się za spełniony, jeżeli mały podatnik ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzenia na rzecz zatrudnionej na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 1 osoby, niebędącej udziałowcem ani akcjonariuszem tego podatnika, oraz w związku z wypłatą tego wynagrodzenia na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podsumowanie informacyjne estońskiego CIT

Już wcześniej krótko informowałem o zmianach w podatkach na 2021 rok (tutaj link). Teraz bowiem pozostało już niewiele czasu, aby złożyć do urzędu skarbowego zawiadomienie o wyborze na 2021 roku nowej formy opodatkowania do 31 stycznia br. (art. 28j ust. 1 pkt 7). Zresztą prawdopodobnie duża część małych podatników postanowi „odpuścić” ten pierwszy rok.

Zazwyczaj większe zmiany prawa podatkowego wymagają „przepracowania” ich w praktyce biznesowo-administracyjnej. Wielu przedsiębiorców postanowi zapewne przezornie poczekać na interpretacje nie wystawiając się na nowe ryzyko podatkowe.

Ministerstwo Finansów przygotowało szereg materiałów informacyjnych na temat estońskiego CIT. Możesz je znaleźć na stronach: https://www.gov.pl/web/finanse/estonski-cit oraz https://www.podatki.gov.pl/cit/estonski-cit/

Oczywiście nic nie zastąpi uważnego przeczytania rozdział 6b znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych od art. 28c do art. 28t, czyli tzw. ustawy CIT. Niemniej można za Ministerstwem Finansów powiedzieć, że:

Dla kogo estoński CIT?

To rozwiązanie skierowane do:

• mikro, małych i średnich spółek kapitałowych (z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych), których przychody nie przekraczają 100 mln zł. Kryterium przychodowe spełnia ok. 98% podmiotów,
• spółek, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne. Oznacza to, że może z niego skorzystać zdecydowana większość polskich podatników CIT (ok. 200 tys. firm), w których inwestor jest blisko spółki, a struktura firmy jest transparentna i prosta.

Z estońskiego CIT będą mogły skorzystać spółki:

• które nie posiadają udziałów w innych podmiotach,
• które zatrudniają co najmniej 3 osoby z wyłączeniem udziałowców (ułatwienia dla podatników małych i rozpoczynających działalność),
• których przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej,
• które wykazują nakłady inwestycyjne (ułatwienia dla podatników małych, rozpoczynających działalność a także tych, którzy wybiorą nowy system w 2021 r.).

Wszystkie te kryteria muszą być spełnione jednocześnie.