Czy pieniądze dają szczęście? LFO#01

Zgodnie z zapowiedzią (link) dzisiaj pierwsza lekcja finansów osobistych pt. Czy pieniądze dają szczęście? Zapraszam do korzystania ze scenariusza wszystkich nauczycieli, którym na sercu leży pomyślność ekonomiczna swoich uczniów. Myślę, że temat pieniędzy i szczęścia jest bardzo dobry na początek. Prawdopodobnie niejednemu sam pomysł wprowadzenie edukacji finansowej do szkół może się kojarzyć w „produkowaniem” ślepych na potrzeby innych materialistów. Tak oczywiście nie jest! Młodzieży trzeba mówić, że zarabianie pieniędzy nie jest równoznaczne z osiąganiem szczęścia. Z drugiej jednak strony należy wyjaśniać, że praca, pieniądze, wolny rynek oraz przedsiębiorczość czynią nasz świat po prostu lepszym! Co więcej, duże pieniądze dają możliwość służenia społeczeństwu poprzez dobroczynność. Bardzo jestem ciekaw Waszych opinii na temat tego pierwszego scenariusza. Piszcie w komentarzach, co dodać, co zmienić?

Skrócony opis lekcji

Przedstawienie bez uprzedzeń, z góry przyjętych założeń, a także skrajnych emocji elementarnego faktu, że pieniądze towarzyszą człowiekowi przez całe życie (dzieciństwo, młodość, dojrzałość, starość). Umiejętność zarządzanie nimi jest jednym z warunków prowadzenia ustabilizowanego i owocnego życia. W praworządnym państwie, gdzie wolność i własność są podstawowymi prawami ekonomicznymi jednostki, osoby pracowite i przedsiębiorcze dochodzą zazwyczaj do znacznych pieniędzy właśnie dlatego, że są bardzo pożyteczne dla innych ludzi (społeczeństwa).

Cele lekcji

Uczeń:

• przekonuje się, że porządek prawny i moralność są podstawą budowania zaufania w relacjach gospodarczych
• uświadamia sobie, że moralne zarabianie pieniędzy zawsze wiąże się z zaspokajaniem potrzeb innych ludzi
• dowiaduje się, że właściwe zarządzanie finansami osobistymi ułatwia rozwój własnych predyspozycji i uzdolnień (talentów)
• zwraca uwagę na fakt, że choć w powszechnej świadomości przedsiębiorcy jedynie „gonią za pieniądzem”, to jednak ich produkty i usługi czynią świat po prostu lepszym
• dowiaduje się, że najwięksi przedsiębiorcy w historii zazwyczaj przekazywali wielkie kwoty na cele dobroczynne

Słowa kluczowe

• moralność
• szczęście
• podział pracy
• gospodarka
• zaspokajanie potrzeb innych ludzi (służba?)
• dobroczynność (filantropia)

Metody realizacji zajęć

• dyskusja w całej grupie
• dyskusje w parach

Materiały

• tradycyjna tablica
• zeszyty, długopisy, kalkulatory

Proponowany przebieg zajęć

Na wstępie nauczyciel może zadać uczniom kilka filozoficznych pytań: Czy pieniądze dają szczęście? Czy brak pieniędzy może powodować nieszczęście? Czy warto unikać kłopotów finansowych? Czy lepiej być rozrzutnym, skąpym, a może rozsądnym finansowo? Gdzie leży „złoty środek” w zarabianiu pieniędzy? Czy należy szanować pieniądze? Dlaczego 2.500 lat temu chiński filozof Konfucjusz mówił: „W państwie rządzonym dobrze wstyd być biednym. W państwie rządzonym źle wstyd być bogatym.”? Czy za 25 lat w Polsce ta sentencja będzie znowu aktualna? Czy posiadanie pieniędzy ułatwia rozwój własnych talentów i wybór takiej aktywności zawodowej, której najbardziej sami chcemy?

Wprowadzenie:

Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na podstawowy fakt, że gdyby nie było rynku, pieniędzy i ludzi przedsiębiorczych, każdy z nas musiałby od A do Z samodzielnie zaspokajać wszystkie własne potrzeby, co byłoby wielce uciążliwe. Aby zjeść kromkę chleba z masłem, musielibyśmy mieć swoje pole uprawne, siać pszenicę, mleć ją na żarnach, piec chleb w domowych piecach, posiadać krowy, wypasać je, doić mleko i robić z niego masło. Dziś wystarczy, że w najbliższym sklepie wydamy parę złotych i możemy kupić każdy rodzaj gotowego chleba i masła. To właśnie przedsiębiorcy (wytwórcy) prowadząc swoją działalność w warunkach gospodarki pieniężnej zapewniają nam dostęp do najróżniejszych dóbr rynkowych. Ten dobrobyt, specjalizacja, podział pracy, współpraca i wymiana rynkowa obsługiwana przez pieniądz czynią nasze życie lepszym, łatwiejszym i szczęśliwszym!

Rozwiniecie:

Nauczyciel dzieli klasę na pary. Każda para ma sama wybrać dla siebie jeden produkt lub usługę nastawioną na zaspokajanie potrzeb innych ludzi, aby przeprowadzić prostą analizę. Może to być produkcja butów, czekolady, prowadzenie sklepu, biura rachunkowego, restauracji lub hotelu. Uczniowie mogą odwoływać się do doświadczeń własnej rodziny, przyjaciół lub znajomych. Zadanie (analiza) polega na pobieżnym omówieniu: Jak powstaje dany produkt lub usługa? Co potrzeba do ich wytworzenia? Dlaczego ludzie (klienci) są skłonni płacić za te dobra? Na jakich czynnikach skupia się walka konkurencyjna w sektorze? Jakie rodzaje kosztów ponosi przedsiębiorca wytwarzając te dobra (dostawcy, pracownicy, podatki)? Uczniowie sporządzają notatki z przeprowadzonej analizy.

Nauczyciel wyrywkowo odpytuje uczniów o produkty lub usługi, których proces wytwarzania i sprzedaż poddali analizie. Dodatkowo pod koniec pyta klasę, co dobrego udało się uczynić przedsiębiorcom oprócz podstawowej czynności dostarczenia dóbr na rynek? (Stworzenie miejsc pracy, obniżenie cen w wyniku walki konkurencyjnej, podniesienie jakości oferowanych dóbr, rozwój technologiczny, wdrożenie innowacji, płacone podatki, stworzenie popytu w sektorach dostawców, „nakręcanie” koniunktury gospodarczej, itd.)

Zadanie domowe:

Nauczyciel poleca uczniom sporządzenia infografiki pokazującej w schematyczny sposób na obrazkach, strzałkach, chmurkach z opisami, jak powstaje popyt i podaż oraz wartość ekonomiczna w analizowanych na lekcji przedsiębiorstwach. Zachęca uczniów, aby infografika była czytelna oraz atrakcyjna graficznie, a więc przyciągała oko. Infografiki podlegają prezentacji na ocenę na kolejnej lekcji [Ten wątek może być również dobrym punktem wyjścia lekcji o marketingu]

Zakończenie:

Ludzie dążący do wolności finansowej oraz mikro-przedsiębiorcy zazwyczaj dokonują bardzo wielu dobrych rzeczy w ujęciu ekonomicznym i moralnym, choć tego drugiego im się zazwyczaj nie przypisuje przyjmując fałszywe założenie, że w życiu myślą tylko i wyłącznie o zysku i pieniądzach, co nie jest zgodne z prawdą. Jest w tym pewien paradoks, ale każdy kto w praktyce poznał sztukę zarządzania pieniędzmi, ten wie i rozumie, że egoistyczne myślenie tylko i wyłączenie o sobie, własnym komforcie i własnych pieniądzach zazwyczaj uniemożliwia ich efektywne zarabianie. Aby zarabiać naprawdę duże pieniądze trzeba myśleć o potrzebach innych ludzi i wyjść poza własną, a zarazem ciasną sferę komfortu życiowego. Nauczyciel na zakończenie może także przypomnieć uczniom starogrecki mit o królu Midasie, który wszystko potrafił zamieniać w złoto, a mimo to nic nie mogło zaspokoić jego głodu (dopiero dobroczynność). W ten sposób może zachęcić uczniów do myślenia o filantropii pokazując inne jej przykłady bliższe czasom współczesnym.

(Uzupełnieniem lekcji mogą być kluczowe kwestie zaczerpnięte z filmu edukacyjnego w serwisie Youtube pt. „[JOB#007] Bezcenne aktywa pozabilansowe”; link: youtu.be/WulrUBbESPQ)